“Een gereformeerd christen is een katholiek christen”

Wat verstaat u onder katholiek?

“Dan moet ik denken aan het artikel in de apostolische geloofsbelijdenis: ‘Wij geloven een heilige, katholieke, christelijke kerk’. Daaronder versta ik de wereldwijde kerk, die bestaat uit leden die als levende stenen zijn ingelijfd door het geloof in Christus en zich gewassen weten door Zijn bloed.”

Wat betekent deze belijdenis voor u persoonlijk?

“Ik geloof dat de universele kerk uit heel veel stromingen en tradities bestaat. Zelf maak ik onderdeel uit van de gereformeerde traditie en die is me zeer lief. Hierin word ik steeds weer bevestigd, als ik zie hoe deze stroming bij de Schriften wil blijven en daarmee echt een toegevoegde waarde heeft voor het grotere geheel. Een gereformeerd christen is een katholiek christen, vanwege het staan in het geheel. Dat maakt mij heel klein, heel bescheiden. Ik moet vaak denken aan wat Paulus zegt: ‘wij kennen ten dele’. Katholiek denken bewaart voor verkokering, geeft een ruime blik en zoekt naar kernen. Dus hoe gereformeerder en daarmee hoe katholieker je denkt, des te meer je gefocust raakt en tast naar het wezen van waar het nu werkelijk om draait: Gods eer, Zijn verheerlijking in het werk van Christus en door het geloof daarin delen.”

Niet iedereen zal het met u eens zijn dat gereformeerd en katholiek samengaat.

“Je kunt niet zeggen gereformeerd te zijn en niets te hebben met de heilige Katholieke Kerk. Christus is het Hoofd van de kerk. Zijn kerk bestaat uit alle geslachten, talen, tongen, natiën en volken. Als je een levende christen bent, maak je deel uit van de Kerk en ben je als lid van het lichaam verbonden met het Hoofd. Dan kun je met Paulus niet zeggen dat de hand de voet niet nodig heeft. Je hebt de ander nodig in het verstaan van het Evangelie. Dit betekent een liefde tot het lichaam, een liefde tot de katholiciteit.”

Naar de wereld toe heeft de kerk de roeping om één te zijn.

“Door de versplintering en de verscheurdheid van het zichtbare lichaam van Christus is er een enorme krachteloosheid opgetreden. Dat is echt een aanklacht. Ik lijd daaraan. Wij belijden dat de het lichaam van Christus bestaat uit de triomferende Kerk boven en de strijdende Kerk beneden. De strijdende kerk is zo verdeeld geraakt, dat men tegen elkaar ten strijde is getrokken. De Heidelbergse Catechismus spreekt over een driekoppige vijand: de wereld, de duivel en ons eigen vlees. Maar als medegelovigen in dat strijdperk erbij worden betrokken, door een vernauwde blik en allerlei zaken voor de dag te halen die in de periferie zitten, dan zijn we een eind van huis.”

Hoe kunt u te midden van al die verdeeldheid preken over de katholiciteit van de kerk?

“Door het vrijmoedig te doen. Door het onderwijs dat gegeven wordt, kunnen mensen katholieker gaan denken. Dat heeft alles met de voorgangers te maken. Hoe nauw of hoe ruim ben je? Hoe snel verketter je bepaalde tradities of gooi je het kind met het badwater weg? Predikanten hebben de uitdaging om te analyseren wat er om hen heen gaande is en wat daarin naar de Schrift is. Je kunt niet zomaar zeggen dat iets niet deugt. Dat is wel gemakkelijker, want dat maakt alles overzichtelijker. Het is dan ook een oefening om katholiek te denken, want het vraagt nuance en onderscheidingsvermogen.”

Hoe is uw recente preek over de katholieke kerk in de gemeente overgekomen?

“Ik kreeg positieve reacties te horen. Onder de jongeren merk ik dat zij steeds minder met kerkisme hebben en dat er veel meer naar verbinding wordt gezocht. Daar zitten openingen naar een katholiekere insteek. Tegelijkertijd brengt het ook wel risico’s met zich mee, omdat er vaak weinig confessioneel bewustzijn is. De belijdenis is er niet voor niets. Het is ook van belang dat jongeren en ouderen zich realiseren wat er op het spel staat als je elementen van de belijdenis onderbelicht.”

Welk advies heeft u voor jongeren om meer katholiek te denken?

“Zorg dat je heel goed thuis bent in de belijdenisgeschriften. Ken je eigen traditie, daar waar God je een plek gaf. Probeer daarbuiten, met onderscheidingsvermogen, vanuit de gemeenschap met Christus, al biddend en geleid door de Heilige Geest, het goede te vinden en het kwade te verwerpen. Want als je Christus lief hebt gekregen, dan is er een liefde tot Zijn Woord en verlang je om met de Kerk van alle tijden en plaatsen verbonden te zijn.”

Foto's: RD