Hans van Hoof: “De synodale weg is een uiterst interessant proces”

Opmerkelijk

Waarom boeit dit proces u zo? “Het feit dat deze paus dit onderwerp heeft gekozen is opmerkelijk, omdat dit kan leiden tot een grote wijziging in de hiërarchische structuur van de Rooms-Katholieke Kerk. Een overgang naar een synodale kerkorganisatie zal namelijk betekenen dat de macht binnen de kerk meer gespreid zal worden en daardoor op lagere niveaus besluiten kunnen worden genomen. Daarnaast zal er ook een grotere diversiteit van kerkelijk leven binnen de Rooms-Katholieke Kerk ontstaan, omdat de inbreng van individuele kerkleden binnen parochies, dat zijn de kerkelijke gemeenten, veel nadrukkelijker zal zijn. Ook is het mogelijk dat de macht van het Vaticaan in een ander perspectief komt te staan. Kortom, een uiterst interessant proces binnen de Rooms-Katholieke Kerk.”

Niet iedereen zal weten wat de synodale weg precies inhoudt. Waar hebben we het eigenlijk over? “De overgang van een episcopale naar een synodale kerkorganisatie betekent dat alle geledingen van de kerk betrokken worden bij de besluitvorming over de toekomst van de kerk. Bij een episcopale structuur worden op een hoog niveau, door de paus, kardinalen en bisschoppen, beslissingen genomen zonder een echte inbreng van alle kerkelijke geledingen. De bedoeling van het synodale proces is om te komen tot een meer democratische vorm van besluitvorming in de hoop en de verwachting dat hierdoor ook meer draagvlak en betrokkenheid ontstaat voor de genomen besluiten in de onderlagen van de kerk.”

Geen eenduidigheid

Wat verwacht u wat het synodaal proces in Nederland te weeg zal brengen? “Dat is een moeilijke vraag, omdat er geen eenduidigheid is in doen en denken tussen het Nederlandse episcopaat, dus de kardinaal en bisschoppen, en de overige geledingen in de Nederlandse kerkprovincie. De meerderheid van de echt nog praktiserende gelovigen zijn voor een vergaande democratisering en juichen het synodale proces van ganser harte toe, maar een groot deel van rooms-katholieke gelovigen praktiseert niet meer en is enkel nog in naam rooms-katholiek en daardoor weinig betrokken bij de dingen die gebeuren binnen de kerk. Echter het meest opvallend is dat het er op lijkt dat de Nederlandse bisschoppen het synodale proces naar hun hand proberen te zetten en veel meer hun eigen, minder ver gaande visie communiceren met Rome dan de veel meer op verandering gebaseerde mening van de ‘het kerkvolk’.”

Openheid

Is het volgens u van belang om als protestant de recente ontwikkelingen te volgen? “Het is voor protestanten van belang om op de hoogte te zijn van het synodale proces omdat deze ontwikkeling binnen de Rooms-Katholieke Kerk behoorlijke verschuivingen te weeg kan brengen in de houding naar andere kerken. Hiermee bedoel ik niet dat er gelijk een situatie ontstaat van nadrukkelijke toenadering tussen rooms-katholieken en protestanten, maar ik denk dat het klimaat om met elkaar in gesprek te gaan wel eens een stuk beter kan worden.

Daarnaast is het ook goed dat protestanten hun beeldvorming over de Rooms-Katholieke Kerk meer en meer baseren op de huidige stand van zaken binnen deze kerk dan enkel op de historisch gevormde beelden, zoals de leer van de goede werken, Mariaverering en de aflaten.”

Foto's: Stichting IRS.